Hiện Tổng thống Mỹ Donald Trump mới chỉ cho phép những trẻ em vượt biên trái phép sắp tới không bị tách khỏi cha mẹ, trong khi chưa có hành động cụ thể với những trẻ em bị chia tách. Và giới phân tích cho rằng, “cuộc chiến” giữa ông Trump và Quốc hội Mỹ sẽ còn tiếp diễn.

Hình ảnh các trẻ em trong lồng sắt ngập tràn trên các phương tiện truyền thông Mỹ.   Ảnh: ABC

Lầu Năm Góc hôm 22-6 được yêu cầu sẵn sàng cung cấp chỗ ở cho hơn 20.000 trẻ em nhập cư khi Tổng thống Donald Trump đang nỗ lực “sửa sai” chính sách nhập cư gây tranh cãi.

Đề nghị cung cấp nơi tạm trú được Bộ Y tế và Phúc lợi Mỹ (HHS) đưa ra trong bối cảnh cuộc tranh cãi chính trị bùng nổ gay gắt. Đề nghị này được Bộ Quốc phòng chấp thuận. AP dẫn lời người phát ngôn Lầu Năm Góc Dana White cho biết, cơ quan này sẽ cung cấp nơi tạm trú trong các căn cứ quân sự cho khoảng 20.000 trẻ di cư không có người đi cùng bị bắt giữ sau khi vượt biên giới Mỹ-Mexico trái phép. Dự kiến, nơi tạm trú này sẽ được duy trì ít nhất cho đến cuối năm nay. 

Trong khi vẫn chưa có bất kỳ quyết định chính thức nào được đưa ra, theo các nguồn tin, HHS đã đánh giá 3 căn cứ quân sự ở Texas và sẽ đánh giá một căn cứ khác ở Arkansas. Bà Dana White nhấn mạnh, đó là các căn cứ Little Rock ở bang Arkansas cùng 2 căn cứ không quân Dyess, Goodfellow và pháo đài Bliss ở bang Texas. Tuy nhiên, hiện vẫn chưa rõ căn cứ nào sẽ được sử dụng. Lầu Năm Góc tuyên bố họ không đóng vai trò điều hành nơi tạm trú mà sẽ do HHS kiểm soát.

TỪ “NHỮNG TRẺ EM TRONG LỒNG SẮT”

Tổng thống Donald Trump và chính quyền phải đối mặt với những lời chỉ trích gay gắt trong những tuần gần đây vì đã tách hơn 2.300 trẻ em khỏi gia đình để truy tố cha mẹ vì tội vượt biên giới bất hợp pháp.

Tại các cơ sở giam giữ người tị nạn trên khắp đất nước, trẻ em bị nhốt trong lồng sắt, tách khỏi cha mẹ. Một số trẻ em có thể không bao giờ gặp lại cha mẹ. Những hình ảnh ghi lại cảnh trẻ em ngồi trong lồng sắt cùng đoạn băng ghi âm những tiếng khóc xé lòng của chúng làm bùng nổ sự tức giận trên toàn thế giới. Tiếng khóc cùng với những tiếng kêu gào của con trẻ tạo ra thứ âm thanh hỗn loạn và đau xót. “Cháu không muốn họ ngăn hay trục xuất cha”, đoạn ghi âm bắt đầu bằng tiếng khóc và cầu xin của những đứa trẻ nói tiếng Tây Ban Nha, khi cha mẹ các em bị giam giữ tại biên giới Mỹ - Mexico.

Các trẻ em trong đoạn ghi âm được cho là khoảng từ 4-10 tuổi. Các quan chức lãnh sự cố gắng trấn an các em bằng đồ chơi và thức ăn nhưng chúng vẫn không ngừng khóc. Đã có những cáo buộc về điều kiện sống không được đảm bảo ở các trại dành cho trẻ em tị nạn. Trẻ em thậm chí bị cho uống các loại thuốc an thần “được cải trang” thành vitamin.

Thế giới thật sự lo lắng và đã nỗ lực vào cuộc. Văn phòng nhân quyền LHQ ngày 22-6 đã kêu gọi chính quyền Tổng thống Trump “xem xét lại” toàn bộ các chính sách di cư của nước này và tìm giải pháp thay thế việc bắt giữ. Tổ chức này nhấn mạnh không bao giờ nên giam giữ trẻ em, ngay cả với cha mẹ chúng. “Mặc dù chúng tôi ghi nhận quyết định của Mỹ không tiếp tục chia cắt trẻ em di cư khỏi cha mẹ, nhưng chúng tôi hiểu rằng, chính sách này giờ đây sẽ chuyển thành bắt giam trẻ cùng với cha mẹ chúng. Chúng tôi từng nhấn mạnh không bao giờ nên bắt giữ một đứa trẻ do tình trạng di cư của cha mẹ chúng”, người phát ngôn Văn phòng nhân quyền LHQ Ravina Shamdasani nhấn mạnh khi phát biểu họp báo tại Geneva, Thụy Sĩ.

Một em bé 2 tuổi người Honduras gào khóc khi thấy mẹ bị lục soát và bắt đi ở gần biên giới Mỹ-Mexico.   Ảnh: Getty Images

NGƯỜI THẮT NÚT TẤT NHIÊN PHẢI THÁO NÚT

Đây là cuộc khủng hoảng mà Tổng thống Trump tạo ra và tất nhiên chỉ có ông mới có sức để giải quyết.

Trong sự nghiệp của một tổng thống được đánh dấu bởi những “cuộc nổi dậy” nối tiếp, vụ bê bối lần này không giống bất kỳ sự kiện nào khác. Tổng thống Trump không chỉ nói điều gì đó xúc phạm, ông cố tình dùng cỗ máy nhà nước trấn áp những người dễ bị tổn thương nhất trên thế giới. Ông đã áp dụng cách tiếp cận chữ ký - sự khắc nghiệt tàn bạo - đối với vấn đề nhập cư. Ông chào đón những lời chỉ trích về chính sách của mình với sự nhạo báng và đổ lỗi. Thật sự, ông Trump nhiều lần đổ lỗi cho đảng Dân chủ về cuộc khủng hoảng người nhập cư hiện nay dù thực tế rõ ràng rằng, chính sách về người nhập cư mới được ông thay đổi kể từ khi lên cầm quyền.

Ban đầu, như thường lệ, ông Trump chấp nhận sự phẫn nộ, chỉ trích. Ngay cả khi hình ảnh, các đoạn băng bắt đầu lan rộng khắp thế giới, và những câu chuyện khủng khiếp lan truyền - một người phụ nữ bị trục xuất mà không có con trai; những đứa trẻ lớn tuổi thay tã cho những người nhỏ hơn - những người ủng hộ vẫn dự đoán, ông Trump vẫn sẽ giữ vững quyết định như tính cách vốn có của mình. 

BƯỚC LÙI, LIỆU CÓ KỊP LÚC?

Nhưng rồi, những hình ảnh của những đứa trẻ khóc nức nở vì bị tách khỏi cha mẹ tạo ra làn sóng phản đối kịch liệt mà ngay cả ông Trump lẫn các đối thủ của ông đều không ngờ đến.

Những cuộc biểu tình rầm rộ. Cựu đệ nhất phu nhân Laura Bush đã viết một bài phê bình “ghê tởm” quyết định của ông Trump. Thậm chí, Đệ nhất phu nhân Melina cũng chỉ trích mạnh mẽ. Tổng thống và đảng Cộng hòa của ông phải đối mặt với một kịch bản đáng lo ngại trong bối cảnh cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ đang đến gần. “Đó là bài toán chính trị điên rồ”, một phụ tá hàng đầu đảng Cộng hòa nói với Time và nhấn mạnh: “Nó sẽ giết chúng ta”. Thật sự, chính sách nhập cư “không khoan nhượng” của Nhà Trắng được xem là phép thử chính trị quan trọng của Tổng thống Donald Trump trên con đường “thay đổi nước Mỹ”. Và xem ra, ông đã thua.

Vì vậy, ông Trump đã làm một điều mà ông hiếm khi làm với tư cách Tổng thống: ký sắc lệnh ngừng chia rẽ gia đình nhập cư ở biên giới Mỹ-Mexico, đánh dấu sự đảo chiều chính sách đáng kể nhất của ông kể từ khi nhậm chức. Ông chủ Nhà Trắng thừa nhận, ông không hài lòng vì điều này. “Vấn đề nan giải là nếu bạn yếu đuối, đất nước sẽ bị tràn ngập hàng triệu người nhập cư  bất hợp pháp. Nhưng nếu bạn mạnh mẽ, thì bạn bị chỉ trích là không có trái tim”, ông Trump nói trước các lãnh đạo của đảng Cộng hòa tại Nhà Trắng.

ĐIỀU GÌ TIẾP THEO?

Tuy nhiên, động thái này lại châm ngòi cho một cuộc khủng hoảng mới. Bởi lẽ, điều gì xảy ra tiếp theo cho cha mẹ và các trẻ em bị giam giữ ở biên giới vẫn chưa rõ ràng.

Trên thực tế, Tổng thống Trump mới chỉ cho phép những trẻ em vượt biên trái phép sắp tới không bị tách khỏi cha mẹ trong khi chưa có hành động cụ thể với những trẻ em đã bị chia tách. Vẫn không có hệ thống hay kế hoạch nào để tái hợp hàng ngàn trẻ em và cha mẹ. Sắc lệnh trên cũng không có nghĩa chính quyền ông Trump sẽ ngừng chính sách siết nhập cư “không khoan nhượng” đã triển khai 10 tuần qua. Trong tuyên bố chỉ 1 ngày sau khi buộc phải ký sắc lệnh “lùi bước”, ông Trump nhấn mạnh sẽ duy trì chính sách biên giới cứng rắn. Và điều quan trọng, hiện vẫn chưa rõ khi nào sắc lệnh này chính thức có hiệu lực. Vì vậy, giới phân tích cho rằng, “cuộc chiến” giữa ông Trump và Quốc hội Mỹ sẽ còn tiếp diễn.

KHẢ ANH